از اختلال دیکته نویسی چه می دانید؟

دیکطه من ظعیفه

متخصصان آموزشی با بسیاری از دانش آموزان مواجه می شوند که دچار اشکال در یادگیری هستند ولی پزشکان هیچ گونه مدرک یا دلیلی از ناهنجاری های عصبی یا ضایعات مغزی در آنها نیافته اند. لذا به مشکل این دسته از دانش آموزان عنوان نارسایی ویژه در یادگیری اطلاق می کنند که دارای بهره هوشی طبیعی هستند ولی در یادگیری برخی از مهارتها مانند تکلم، خواندن، هجی کردن، نوشتن، حساب کردن، ادراک بینایی، ادراک شنوایی و .. دچار اشکال هستند.

اصطلاح دیس گرافی نیز برای کودکانی اطلاق می شود که علی رغم هوش طبیعی، بسیار بد می نویسند. برخی معتقدند که بدنویسی این کودکان معمولا به دلیل عدم هماهنگی حرکتی آنان است اما به هر حال نوشتن باید به عنوان یک عمل پیچیده که شامل رشد ذهنی، مهارتهای حرکتی و بینایی است، در نظر گرفته شود. نوشتن شامل یک عمل پیچیده است که شامل رشد ذهنی، مهارتهای حرکتی و بینایی می شود

با توجه به اینکه معمولا بیان محاوره ای کلمات و نوشتن رسمی آنها در بسیاری از موارد با یکدیگر تطابق ندارد لذا املا نوشتن کار دشواری است.

البته غیبتهای مکرر، فقدان تمرین کافی ، آموزش ناکارآمد و … همه در مشکلات املا نویسی موثر است اما این موارد بر خلاف اختلال املا نویسی است.

از علل عمده اختلال دیکته نویسی می توان به این عوامل اشاره کرد:

–  عدم توجه و دقت

 – ضعف مهارتهای حرکتی

–  اختلال در ادراک بینایی

–  ضعف حافظه بینایی و شنوایی

–  انتزاعی بودن مطلب

 – اختلال درحافظه توالی دیداری

–  اختلال در تمیز دیداری – دقت

با توجه به توضیحات کلی که برای شما عنوان کردیم قصد داریم در این یادداشت برای شما عنوان کنیم که اگر فرزندی دارید که دارای اختلال دیکته نویسی بوده و همیشه پایین ترین نمرات را در درس املا می گیرد بهتر است که در آموزش او به این نکات توجه داشته باشید:

 – هنگامی که مشغول آموزش فرزند خود هستید، سعی کنید با او هماهنگ و همسو باشید. به او زمان بیشتری دهید و فرصت اصلاح اشتباهات خود را داشته باشد.

–  توقعتان را از فرزندتان منطقی و متعادل کنید.

 باید بپذیرید که سرعت یادگیری این بچه ها کندتر و از طرف دیگر بیش از حد طبیعی دچار مشکل و اشتباه می شوند. موفقیت این بچه ها تنها از طریق تمرین های بسیار مکرر امکان پذیر است و لذا صبر و تحمل والدین و همچنین معلم این دسته از دانش آموزان تاثیر بسزایی در یادگیری آنها دارد.

–  روشهای یادگیری مختلفی را برای فرزندتان استفاده کنید.

 برای مثال حتما نباید دانش آموزان دچار اختلال دیکته نویسی دایما به رونویسی از کتابهای درسی و غیر درسی بپردازند و یا  دایما به آنها املا گفته شود تا مشکل شان کاهش یابد بلکه میتوانید یک صفحه از متن کتاب درسی آنها را انتخاب کرده و تایپ کنید. فراموش نکنید که تعداد زیادی غلط املایی نیز در این متن بگنجانید. سپس این متن را در اختیار او قرار دهید تا غلطهای مورد نظر را پیدا کند. رفته رفته سعی کنید این متن ها را سخت تر و پیچیده تر کنید تا مهارت املا نویسی او افزایش یابد.

با توجه به اینکه معمولا بیان محاوره ای کلمات و نوشتن رسمی آنها در بسیاری از موارد با یکدیگر تطابق ندارد لذا املا نوشتن کار دشواری است.

 –آموزش خط و خوشنویسی باید جز آموزشهای ویژه ای باشد که در برنامه درسی  فرزندتان می گنجانید. برای مثال روش دست گرفتن درست قلم را به فرزندتان آموزش دهید و در ضمن هر گاه که او قصد نوشتن داشت به این مساله توجه ویژه  داشته باشید. مداد باید بین انگشت شصت و انگشت اشاره قرار گرفته و از بالای قسمت تراشیده شده گرفته شود. اگر انگشتان و عضلات کوچک و بزرگ دست فرزندتان ، ضعیف یا کوچک هستند ، از مدادهای باریک تر استفاده شود و مداد خیلی کوتاه نباشد .

–  کلمات و یا حتی حروفی را که فرزندتان به درستی نمی نویسد را بسیار کم رنگ بر روی کاغذ بنویسید و از فرزندتان بخواهید که روی این خطوط را پررنگ کند.

–یک صفحه از متن کتاب داستان، کتاب درسی و یا حتی روزنامه را انتخاب کنید و در مقابل فرزندتان بگذارید از او بخواهید که از بین این صفحه کلمات یا حروف مورد نظر شما را پیدا کرده و دور آن را خط بکشد.

برای ترغیب فرزندتان به نوشتن و برای اینکه او نسبت به املا نوشتن علاقمند شود بهتر است که از ورقه های متنوع و رنگارنگی بهره ببرید حتی توصیه می شود که از ابزارهای نوشتاری مختلفی مانند مداد، خودکار، مداد شمعی، گچ و .. استفاده کنید.

–  به فرزندتان دیکته بگویید و سپس از او بخواهید که  دیکته خود را با استفاده از کتاب تصحیح کند و از این طریق متوجه غلطهایش می شود و آنها را تمرین کند.

www.tebyan.net

(خانم رهیری - مشاور مدرسه )

---

اشتباهات رایج والدین و کودکانی که لوس و لوس تر می شوند

اشتباهات رایج والدین و کودکانی که لوس و لوس تر می شوند

همیشه نگویید چشم فرزندم!

 

به احتمال زیاد شما هم تا به حال با بچه های لوس برخورد داشته اید. بچه هایی که مدام بهانه می گیرند، از هیچ چیز راضی نیستند، تمام تلاش شان این است که حرف شان را به کرسی بنشانند، مدام اخم می کنند و سرکوچک ترین چیزی جیغ و داد راه می اندازند.

.

آن ها خود محور و یک دنده اند و اگر همه چیز باب میل شان نباشد، پدر و مادر را به ستوه می آورند. این بچه ها حاضر به همکاری با دیگر کودکان نیستند و نمی توانند با آن ها سازگاری پیدا کنند و جالب اینجاست که پدر و مادرشان انگار که از سر و صدا و بهانه گیری های آن ها بترسند همیشه مطابق میل آن ها رفتار می کنند و هرچه می خواهند، برای شان فراهم می کنند و همین مسئله اوضاع را بدتر می کند. در واقع، اگر بخواهیم کودک لوسی را اصلاح کنیم، نخست باید پدر و مادر وی رفتارشان را تغییر دهند.

بچه لوس چه بچه ای است!؟

بچه لوس به بچه ای اطلاق می شود که بخواهد همه خواسته هایش چه معقول و چه غیر معقول، توسط بزرگ ترها به سرعت برآورده شود. او تحمل ناکامی را ندارد. عمل به تمام خواسته ها ممکن است در کودکان کوچک تر عملی باشد اما کودکان بزرگ تر، خواسته های بیشتری دارند و اگر خواسته های شان برآورده نشود، بدرفتاری بیشتری نشان می دهند.

 

تفاوت توجه با تامین خواسته های غیرضروری

تامین خواسته های غیرضروری کودک، از سوی والدین به اصطلاح کودک را لوس می کند. والدین باید از لحاظ روانی و عاطفی نسبت به کودک توجه داشته باشند. در بعضی مواقع والدین توجه را تامین خواسته های غیرضروری کودک می دانند که این امر باعث ایجاد توقع بی جا در کودک و باعث می شود به اصطلاح کودک لوس شود. برآورده کردن خواسته های غیرضروری کودک نه تنها به منزله توجه نیست بلکه به معنای بی توجهی نسبت به شخصیت او است زیرا والدین به جای توجه به نیاز اصلی کودک یعنی گوش دادن و نوازش او، سریع خواسته غیرضروری او را فراهم می کنند تا سکوت کند. توجه به کودک به معنای لوس کردن او نیست، مهم تر از نیاز جسمی کودک، نیاز روانی او به مورد توجه قرار گرفتن است.

 

 

رد کردن درخواست های غیر منطقی

والدین می توانند با محبت و توجه مناسب، درخواست های غیرمنطقی کودک را رد کنند؛ برای مثال کودکی که خواستار بازی در مکان خطرناک است، پدر و مادر می توانند همراه با نوازش، او را از خواسته نادرستش آگاه و آن را رد کنند تا کودک دچار کم توجهی نشود. بی توجهی به کودک و توجه بیش از حد به نیازهای غیرواقعی او، هر دو آسیب زاست.

 

لوس شدن کودک در تربیت سهل گیرانه

3 سبک تربیتی سخت گیرانه، سهل گیرانه و مقتدرانه برای تربیت فرزندان وجود دارد. در سبک تربیتی سخت گیرانه فقط قوانین و مقررات وجود دارد و برخورد سخت با فرزندان به احساس کم توجهی در آنان منجر می شود. در تربیت سهل گیرانه پدر و مادر تمام خواسته های فرزند را می پذیرند، به همین دلیل کودک لوس می شود. اما بهترین روش برای تربیت فرزندان تربیت مقتدرانه است که در آن والدین تعادل را برقرار می کنند و در برابر رفتار درست به فرزندشان پاداش می دهند و برای رفتار نادرست او را مجازات می کنند و به کودک می فهمانند که رعایت قوانین و مقررات به معنای دوست نداشتن او نیست.

 

7 قدم برای ممانعت از لوس شدن کودک

آیا این جمله که محبت کردن هیچ حد و مرزی ندارد، صحیح است؟ خیر! اگر شما در پی تربیت کردن کودکانی خوش رفتار هستید، باید یکسری قوانین و مقررات پایه را بنیان گذاری کنید و مانع از رشد رفتارهای بد شوید و رفتارهای بد را از ریشه از بین ببرید. به وسیله ۷ قدمی که در ادامه به آن اشاره می کنیم شما می توانید مانع از لوس شدن کودک خود شوید.

 

1.        محدودیت ها را ساده و واضح مشخص کنید

این طور در نظر بگیرید که اگر محدودیت خود را به صورت واضح و ساده بیان کنید دیگر به بحث های بعدی نیازی ندارید. به تفاوت بین این 2 جمله خوب دقت کنید: «باشه، می تونی یک بیسکویت برداری» در این جمله امید زیادی برای درخواست یک بیسکویت دیگر وجود دارد و اما جمله دوم: «می تونی یک بیسکویت برداری، ولی بیسکویت دومی را درخواست نکن. همین یه دونه است».

 

2.       محدودیت های خود را عملی کنید

در مثال ذکر شده باید «یه دونه» به معنای واقعی «یه دونه» باشد. شاید برای همه ما اتفاق افتاده باشد که در شرایطی به درخواست کودک برای خوردن بیسکویت دوم نه گفته ایم ولی پس از چند لحظه، دل مان سوخته است و بیسکویت بیشتری به کودک داده ایم. ممکن است دومین بیسکویت فقط برای یک بار مسئله بزرگی نباشد ولی آیا می خواهید هر بار که محدودیت برای مسئله ای قرار می دهید این گونه از محدودیت خود پیشی بگیرید و آن را در نظر نگیرید؟ بنابراین منتظر لوس شدن کودک تان و بی توجهی او به محدودیت ها باشید.

 

3.      با خواهش و التماس کردن تسلیم کودک نشوید

وقتی یکبار تسلیم شوید به کودک خود یاد می دهید که با خواهش و التماس می تواند به خواسته هایش برسد.

 

4.       اجازه دهید کودکتان شما را متقاعد کند

اگر کودک شما چیزی می خواهد که شما درباره آن مطمئن نیستید، از او بخواهید برای درخواست خود دلیل آورد. آیا او می خواهد برنامه تلویزیونی مورد علاقه اش را ببیند؟ اگر توضیح دهد که اسباب بازی هایش را جمع می کند یا اول مشق هایش را می نویسد و بعد به تماشای آن می پردازد شما با خیال راحت تری به درخواست او جواب مثبت خواهید داد.

 

5.      گاهی هم جدی برخورد کنید

شما با لطیف برخورد کردن با کودک تان در حق او لطف نمی کنید. پژوهش ها نشان می دهد جدی بودن برای انجام کارهای روزمره و مسئولیت ها در کودک به برآمدن از عهده مشکلات منجر می شود. حتی کارهای ساده ای در خانه مثل گذاشتن اسباب بازی های خود به کناری یا کمک به تمیز کردن نامرتبی هایی که خود ایجاد کرده است.

 

6.       از ناامید کردن کودک خود نترسید

ما از این که کودک خود را ناراحت ببینیم، متنفریم. این که کودک شما ناامید شدن از چیزی را یاد بگیرد به او کمک می کند تا بعدها در زندگی مهارت رویارویی با حس استرس را داشته باشد.

 

7.      اجازه دهید برای رسیدن به هدفش تلاش کند

واضح است اگر کودکان چیزهایی که می خواهند به آسانی به دست آورند لوس می شوند. اگر کودک شما یک اسباب بازی جدید می خواهد، یک سیستم جایزه دهی در برابر رفتار خوب برای او در نظر بگیرید و کم کم و در قالب جایزه رفتار خوب، آن اسباب بازی را برای او تهیه کنید. این تلاش او برای رسیدن به هدفش مانع لوس شدن او خواهد شد.

.

www.migna.ir

(رهبری - مشاور مدرسه)

چطور به کودک کمک کنیم تا برای مطرح کردن خود از خشونت‌ استفاده نکند؟

چطور به کودک کمک کنیم تا برای مطرح کردن خود از خشونت‌ استفاده نکند؟

کمک‌ به‌ کودکان‌ در تصمیم‌گیری، باعث‌ می شود که‌ بیاموزند به‌ حالت های‌ دوگانه‌ درونی‌ خود پایان‌ دهند. یک روانشناس کودک و نوجوان با تاکید بر اینکه در کشمکش¬‌های‌ درونی‌ باید کودک‌ را از حالت‌ دوگانگی‌ خارج‌ کرد، گفت: کمک‌ به‌ کودکان‌ در تصمیم‌گیری، باعث‌ می شود که‌ بیاموزند به‌ حالت های‌ دوگانه‌ درونی‌ خود پایان‌ دهند.

دکتر محمد زارع نیستانک در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه برای‌ درمان‌ پرخاشگری‌ در کودکان‌ اولین‌ گام‌ این است‌ که‌ نوع‌ پرخاشگری‌ آنها را به‌ صورت‌ موردی‌ برطرف‌ کنیم، افزود: در مورد کودک‌ پرخاشگری‌ که‌ الگوپذیری‌ عامل‌ این‌ گونه‌ رفتار او بوده، باید روی‌ الگوی‌ کودک‌ کار کرد و راه‌های‌ دیگری‌ جز پرخاشگری‌ را به‌ آن‌ الگو آموخت.

وی گفت: اگر پرخاشگری‌ در اثر ناکامی‌ به‌ وجود آمده‌ باشد، بایستی‌ کودک‌ ناکام‌ را در رسیدن‌ به‌ اهداف‌ مطلوب‌ و دوست‌ داشتنی‌ کمک‌ کنیم.

زارع نیستانک تاکید کرد: در مواردی‌ که‌ علت‌ پرخاشگری‌ "اضطراب‌" است، باید از نگرانی‌ درونی‌ و اضطراب‌ کودک‌ مطلع‌ شویم.

 این روانشناس کودک و نوجوان اضافه کرد: ورزش ‌کردن‌ برای‌ این‌ کودکان‌ بسیار مؤثر است‌ و باعث‌ تخلیه‌ هیجانی‌ می‌ شود. زارع نیستانک گفت: در کشمکش های‌ درونی‌ بایستی‌ کودک‌ را از حالت‌ دوگانگی‌ خارج‌ کرد. کمک‌ به‌ کودکان‌ در تصمیم گیری، باعث‌ می شود که‌ بیاموزند به‌ حالت‌های‌ دوگانه‌ درونی‌ خود پایان‌ دهند.

وی یادآور شد: در پاره‌ای‌ از موارد، کودک‌ افسرده‌ پرخاشگری‌ شدیدی‌ از خود نشان‌ می‌دهد. در این‌ میان‌ لازم‌  است‌ به‌ این‌ نکته‌ پی‌ ببریم‌ که‌ او چه‌ چیز دوست‌ داشتنی‌ را از دست‌ داده‌ و چگونه‌ می شود مورد از دست‌ رفته‌ را برای‌ او جبران‌ کنیم.

وی یادآور شد: در مورد پرخاشگری، شیطنت‌ و مصرف‌ دارو بایستی‌ با پزشک‌ متخصص‌ ارتباط‌ داشته‌ باشیم‌ تا کودک‌ از نزدیک‌ مورد معاینه‌ قرار گیرد.

 زارع نیستانک گفت: هنگامی‌ که‌ کودک‌ قربانی‌ خشونت‌ در مدرسه‌ شده‌ است، بایستی‌ با مسئولان‌ مدرسه‌ صحبت‌ کنیم‌ و لازم‌ است‌ که‌ آنها طبق‌ قانون‌ و مقررات‌ خاص‌ با کودکان‌ خشونت گرا برخورد کنند و کودکانی‌ را که‌ قربانی‌ خشونت‌ شده‌اند براساس‌ رفتارهای‌ خوبشان‌ مورد تشویق‌ و تأیید قرار دهند.

وی تاکید کرد: چنانچه‌ نوع‌ پرخاشگری‌ کودک‌ خصمانه‌ است، بایستی‌ کودک‌ را از آزار و اذیت‌ کردن‌ دور کنیم‌ تا مجبور نباشد برای‌ تلافی‌ و انتقام، افراد دیگر را اذیت‌ کند و اگر پرخاشگری‌ از نوع‌ وسیله‌ای‌ است، بایستی‌ راه‌های‌ دیگری‌ را جهت‌ مطرح‌ کردن‌ کودک‌ انتخاب کنیم تا او ناچار نباشد از روش‌ خشونت‌ برای‌ جلب‌ توجه‌ استفاده‌ کند. این روانشناس کودک و نوجوان در پایان گفت: خشونت‌ و پرخاشگری‌ بیشتر عامل‌ بیرونی‌ دارد و فقط‌ در موارد خاص‌ به‌ علل‌ درونی‌ مربوط‌ می‌شود.

والدین‌ در درجه‌ اول، بایستی‌ محرک‌های‌ محیطی‌ را که‌ باعث‌ تحریک‌ خشم‌ و ایجاد خشونت‌ در فرزندشان‌ می‌شود شناسایی‌ و سپس‌ برای‌ رفع‌ آن‌ به‌ کمک‌ روان شناسان‌ و متخصصان‌ اقدام‌ کنند.

منبع : میگنا (دانشنامه روانشناسی و علوم تربیتی)

(خانم رهبری - مشاور مدرسه)

سخنی با والدین کلاس اولی ها

با سلام و تبریک سال تحصیلی جدید ،ورود دانش آموزان عزیز کلاس اولی را به دبستان پسرانه دانش تبریک میگویم و ضمن آرزوی سالی پر از شادی و موفقیت نکاتی را به والدین گرامی یادآور می شویم:

  توصیه های روان شناختی

- آماده سازی کودک چند روز مانده به شروع مهر، بیدار کردن او صبح‌ها رأس ساعتی که باید به مدرسه برود.

- طی کردن مسیر مدرسه و معرفی مسیر به کودک قبل از شروع مدرسه می‌تواند وی را برای روز نخست مدرسه آماده کند.

- والدین باید به فرزندان خود روش‌های ارتباط گیری با همسالان و دوست یابی در روز اول مدرسه را آموزش دهند تا از طریق دوست شدن با سایر همسالان محیط مدرسه برای کودک دلچسب شده و استرس او کاهش یابد.

- همراهی کردن کودک روزهای نخست سال تحصیلی بسیار مهم است.بهتر است که یکی از اولیا روزهای نخست،‌ فرزندش را همراهی کرده و او را به مدرسه ببرد. گاهی اوقات جدایی از مادر یا پدر کودک را دچار این نگرانی می‌کند که شاید دیگر به دنبال او نیاید. باید به فرزندش این اطمینان را بدهد که پس از اتمام ساعت مدرسه به دنبالش می‌آید و به حرفهای او در راه بازگشت به منزل با علاقه گوش دهید .

- مادر باید برای کاهش وابستگی کودک،‌ چند روز مانده به آغاز سال تحصیلی او را بیشتر به جمع همسالانش فرستاده و اجازه دهد تا در بازی‌های گروهی آنها به تنهایی شرکت کند.

- به فرزندتان اطمینان دهید آموزگارش مهربان است و او را حمایت خواهد کرد. برای کودک، هیچ کس در کلاس نمی تواند دلسوزتر و موثرتر از آموزگارش باشد. کودک باید دریابد که در محیط یا خانه دومش ، سرپرست دومی دارد و او معلم اوست.چنانچه اختلاف نظری با آموزگار یا هر کدام از اولیای مدرسه داشتید هیچگاه در حضور فرزندتان این اختلاف را ابراز نفرمایید چون اولین آسیب متوجه کودک دلبندتان خواهد بود.

- معاونان مدرسه، نقش بسیار مهمی در ایجاد انضباط و علاقه مندی کودکان در محیط واحد آموزشی دارند. جایگاه با اهمیت معاونان را به فرزند خود گوشزد کنید و به او بگویید به توصیه های معاون مدرسه گوش فرا دهد.

توصیه های آموزشی

- نام و نام خانوادگی فرزندتان را با برچسب های کوچک بر روی کلیه وسایل او اعم از کتابها، دفترها، مدادها، مداد تراش، جامدادی و ... بچسبانید،و بر روی لباسهای فرم و ورزشی دوخته شود.

 

- برنامه هفتگی و روزانه کلاس را هر شب قبل از خواب به همراه فرزندتان جمع کنید.

- لطفا به وقت خواب فرزندتان بیشتر اهمیت بدهید. بهتر است فرزندتان اولِ شب بخوابد و صبح ها یک ساعت قبل از رفتن به مدرسه بیدار شود.

توصیه های بهداشتی

کودکان ما تنها در صورت داشتن جسم سالم ، می توانند از آموزش صحیح نیز برخوردار شوند:

- فرزندتان را به خوردن صبحانه عادت دهید وهم چنین مقداری خوراکی از قبیل نان و پنیر، گردو ، خرما یا کشمش به همراه داشته باشد و او را از خوردن تنقلاتی مثل پفک، چیپس، لواشک و مانند آن منع کنید.

 

 - فرزندتان را عادت دهید که بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت کند، برای مثال ناخن هایش را بگیرد، همیشه یک دستمال تمیز به همراه داشته باشد، دستهایش را با آب و صابون بشوید، از لیوان خود استفاده کند.

-کفش و لباس او باید خارج از منزل تمیز و مناسب بیرون باشد. بکوشید از لباسهای دارای آرم و نشانه و نیز عکسهای خارجی استفاده نکنید.

- مطمئن شوید کودک شما لیوان، دستمال و وسایل شخصی خود را به همراه دارد و یادآور شوید که وسایل فقط مخصوص استفاده خود اوست.

(خانم محمد ، مشاور مدرسه)

رویای شیرین در اتاق خواب مامان

رویای شیرین در اتاق خواب مامان

آنقدر خسته هستید که نمی توانید واکنشی نشان بدهید و تا صبح کودکتان که پاهایش لای موهایتان فرورفته است را تحمل می‌کنید!

رویای شیرین در اتاق خواب مامان

کودک را به اتاق خوابش می‌برید. چراغ خوابش را روشن می‌کنید، کمی با هم حرف می‌زنید، کتاب می‌خوانید، به همه بهانه‌های کودک جواب می‌دهید، برایش آب می‌آورید. بالش‌اش را مرتب می‌کنید و بالاخره با کلنجار بسیار کودکتان می‌خوابد. هنوز مدت زیادی نگذشته است که در اتاق خودتان صدای پاهایش را می‌شنوید و در خواب و بیداری متوجه می‌شوید مثل همیشه او، خودش را به تخت خواب شما دعوت کرده است. آنقدر خسته هستید که نمی توانید واکنشی نشان بدهید و تا صبح کودکتان که پاهایش لای موهایتان فرورفته است را تحمل می‌کنید!

 

بسیاری از پدر و مادرها همین مشکل را با کودکان خردسال و حتی دبستانی ا شان دارند. در واقع بسیاری از پدر و مادرها بدون توجه به تنظیم عادت خواب نوزاد و با سهل‌انگاری درباره خواب کودک و به امید اینکه وقتی بزرگتر شود مشکلات خواب حل می‌شوند این بحران را ایجاد می‌کنند. کودک سه ساله تان به اتاق شما می‌آید و می‌گوید: «تشنمه»، «دلم برات تنگ شده»، «می‌شه امشب پیشت بخوابم؟»، «من می‌ترسم»، «تو اتاقم صدا میاد»، «من مریضم»، «خوابم نمی‌بره»، «من تو اتاقم تنهام»... واکنش شما در نیمه‌های شب وقتی غرق خواب هستید چه می‌تواند باشد جز اینکه او را به آغوش بگیرید و بخوابید؟

 

حالا باید در این شرایط چه کنید؟ چگونه می‌توانید به کودکتان بیاموزید بدون ترس و اضطراب در اتاق خواب خودش بخوابد و هر شب با بهانه‌های متفاوت به اتاق خواب شما نیاید؟

این نکات آموزشی به شما کمک می‌کنند تا به کودکتان یاد بدهید بدون ترس در اتاق خوابش بخوابد:

چیدمان اتاق خواب کودک را با سلیقه کودک و متناسب با سن و سالش طراحی کنید. از کودک برای چیدمان اتاق خواب کمک بگیرید. اجازه بدهید خودش مدل تخت خواب، پرده و فرش را انتخاب کند و یا محل قرار گرفتن تخت و اسباب بازی‌ها را تعیین کند. ممکن است بعضی از خواسته‌های کودک نامعقول یا غیرعادی باشند. مهم نیست که چیدمان اتاق از نظر شما خوب نباشد. حداقل برای مدت کوتاهی اجازه بدهید اتاق خواب کودکتان آنطوری باشد که خودش علاقه دارد. هدف اصلی شما باید این باشد که کودکتان عاشق اتاق خودش بشود و از ماندن در اتاق لذت ببرد.

 

به اندازه تخت خواب دقت کنید. بعضی از پدر و مادرها بدون توجه به نیاز کودک، او را در تخت خوابی بزرگ یا بسیار کوچک قرار می‌دهند. شاید بعضی از کودکان از داشتن تخت خواب بزرگ لذت ببرند. اما ممکن است تخت خواب بزرگ، کودک را بترساند. مناسب ترین تخت خواب برای کودکان خردسال و دبستانی، تختی است مابین تخت نوزادی و تخت نوجوان. تخت خواب‌های کودکان معمولا طراحی‌های متفاوتی مثل ماشین یا قصر دارند. مطمئن شوید که تخت خواب کودک راحت باشد. تشک مناسبی دارد و کودک دوستش داشته باشد.

 

عادت‌های خواب جالب بسازید. نیازی نیست که عادت‌های خواب خیلی خاص و جزیی باشند اما باید برای کودک جالب و دوست داشتنی باشند. کودکتان باید مشتاق انجام دادن آنها باشد و شب‌هایش خاطره‌انگیز و متفاوت باشند. مثلا ممکن است خواندن یک کتاب مورد علاقه در محل خاصی از اتاق خواب برای کودکتان بسیار جالب باشد یا دوش گرفتن، گوش کردن به یک موزیک و خوردن یک خوراکی موردعلاقه و سپس مسواک زدن به همراه آواز خواندن، دعا کردن، حرف زدن درباره اتفاقات روزانه و آداب بوسیدن و به آغوش گرفتن همگی می‌توانند بخشی از عادات خواب کودک شما باشند. حتما آداب خوابیدن را رعایت کنید زیرا این آداب برای کودکتان قوانین نانوشته‌ای خواهند بود که هم او را برای یک خواب آرام و بدون ترس آماده می‌کند و هم او را کودکی قانونمدار می‌کند.

 

به طور معمول یک دوش آب گرم، کودک را برای خواب آرام آماده می‌کند. اما اگر احساس می‌کنید بعد از دوش گرفتن کودکتان پرانرژی و هشیار می‌شود این عادت خاص را کنار بگذارید.

 

در اتاق خواب کودک نخوابید و اگر کنارش دراز می‌کشید بعد از مدت کوتاهی بلند شوید. کودک نباید تصور کند که همیشه یک نفر باید در کنار او خوابیده باشد. یکی از دلایل ترس‌های شبانه کودکان این است که آنها ابتدا در آغوش پدر یا مادر به خواب می‌روند اما بعد در خواب احساس می‌کنند تنها مانده‌اند.

 

برای کودک قانون تعیین کنید و انتظارات معقول داشته باشید. به او بگویید «امشب تو اتاقت می‌خوابی و هیچ عذر و بهانه‌ای قبول نیست». این روش بسیار کمک کننده است. مثلا یادآوری کنید که او دیگر به مهد کودک می‌رود و شما از او توقع دارید تا هر شب در اتاق خوابش بخوابد زیرا همه کودکان در این سن از پدر و مادر شان جدا می‌شوند و تنهایی می‌خوابند. بگویید«برای یک کودک چهار ساله این یک امتیاز خاصه که خودش تنهایی بخوابه و حالا که اینقدر بزرگ شدی می‌تونی به یکی از عروسکات اجازه بدی تا کنارت بخوابه و تو مراقبش باشی."

 

در برابر گریه و زاری کودک تسلیم نشوید. اگر کودکتان گریه یا التماس کند و شما هم تسلیم شوید او برنده می‌شود. به او بگویید شما برای بوسیدن، به آغوش گرفتن و بحث و خواهش تمنای بیشتر بی‌حوصله و خسته هستید. اگر کودکتان به اتاقش بر نگشت بدون بحث او را به اتاقش ببرید. ضعف نشان ندهید و تسلیم نشوید. مطمئن باشید هر بار که تسلیم شوید او را برای حربه‌های بعدی آماده می‌کنید.

 

حتی اگر خسته هستید و یا غرق خوابید، بلند شوید و کودک را به اتاق خودش بازگردانید. قانون را یادآوری کنید«تو باید تو اتاق خودت بخوابی». باید به خودتان، همسرتان و کودک کمی سختی بدهید. اگر چند شب روی قواعد خواب پافشاری کنید خواهید دید کودکتان چگونه برای خوابیدن استقلال پیدا می‌کند.

جذابیت و آرامش  برای اتاق خواب کودک فراهم کنید

ـ می‌توانید یک ماهی قرمز در اتاق کودک بگذارید و به او تلقین کنید در اتاقش تنها نیست.

ـ یک عروسک خرسی «مامان» یا «بابا» تهیه کنید و به او بگویید آنها مراقبش هستند. 

ـ پتو و ملحفه‌های زیبا تهیه کنید. اجازه بدهید کودک خودش پتویش را انتخاب کند.

ـ برای شروع یک هدیه در نظر بگیرید. مثلا برایش یک مسواک جدید بخرید. اگر او توانست یک شب را تنها در اتاقش بخوابد صبح روز بعد یک جایزه کوچک به او بدهید.

ـ یک مهمانی خواب برگزار کنید. به اتاق خواب کودک بروید و در اتاقش قبل از خواب همگی یک خوراکی خوشمزه بخورید یا باهم آواز بخوانید. اجازه بدهید تا کودک در شب با اتاقش آشنا شود.

ـ حتما قبل از خواب کودک را کمی به آغوش بگیرید و با جملات مثبت و تأکیدی آرامش کنید. ترس‌ها را از کودک دور کنید و یادآوری کنید که پدر و مادرش مراقب و محافظ او هستند و شب‌ها به اندازه روزها خوب و آرامش بخش هستند.

 

نکات بیشتر

**ریشه ترس‌ها و نگرانی‌های کودک از تنها خوابیدن در اتاقش را جستجو کنید. از او بپرسید آیا از چیزی می‌ترسد؟چه احساسی در اتاق خوابش دارد؟ ترس کودکان از موجودات خیالی مثل هیولای شب می‌تواند یکی از دلایل ترس از تنها ماندن در اتاق خواب باشد. حتی کودکتان از تخیل آنچه در کتاب‌ها خوانده است، حیوانات جنگل مثل شیر و ببر و گرگ و شنیدن قصه‌های معمولی مثل شنگول و منگول و از دست دادن پدر و مادر دچار اضطراب شبانه و بدخوابی شود. همچنین سایه اشیا می‌توانند او را بترسانند. به همین دلیل شما باید دلایل ترس کودک از تاریکی و خواب را بفهمید و در گام بعدی ترس‌ها را از او دور کنید.

 

** به او بگویید که حیوانات جنگل هرگز نمی‌توانند وارد اتاق خوابش شوند. هیولا واقعی نیست و اگر فکر می‌کنید بعضی از قصه‌های خیالی می‌توانند برداشت غلطی برای کودکتان ایجاد کنند آنها را نخوانید.

 

شب‌ها قبل از خواب برای کودکتان شعر و ترانه بخوانید و یا اگر کودکتان قوه تخیل بالایی دارد و تحت تاثیر خیالاتش است از موجودات خیالی دوست داشتنی مثل ستاره یا پرنده و فرشته نگهبان حرف بزنید. آسمان پرستاره شب و نور ماه را نشانش بدهید و فانتزی‌های مثبت و خوب کودک را تقویت کنید و از غلبه خیر بر شر و پیروزی فرشته بر دیو داستان بگویید.

 

** اگر کودک از تاریکی شب می‌ترسد یک چراغ خواب روشن کنید و یک بار اشیا را در تاریکی نشانش بدهید تا او مطمئن شود در تاریکی اشیا تغییر نمی‌کنند یا چیزی کم یا اضافه نمی‌شود.

 

**یک رایحه خوش می‌تواند برای کودک آرامش بخش باشد. از اسپری‌های خوش بو کننده هوا یا عودهای خوشبو استفاده کنید.

 

**اگر کودکتان اسباب بازی خاصی دارد که دوستش ندارد و یا حتی از آن می‌ترسد، آن را کنار بگذارید. برای اینکه مطمئن شوید می‌توانید از کودک بپرسید از کدام اسباب بازی یا عروسکش می‌ترسد یا دوستش ندارد.

 

**یک لیوان آب در کنار تخت کودک بگذارید یکی از بهانه‌های کودک برای بیرون امدن از اتاق خواب تشنگی است.

 

** قبل از خواب کودک را به دستشویی ببرید تا با آرامش بخوابد.

 

** ممکن است در پروژه جداسازی، کودک دچار شب ادراری نیز بشود. هرگز با عتاب و تحقیر واکنش نشان ندهید و این شرایط را تحمل کنید. حتما از او بپرسید که چرا شب جایش را خیس کرده است.

 

**اگر کودکتان به مهدکودک می‌رود، می‌توانید برای تشویق بیشتر از مربی‌های مهد کودک کمک بگیرید. آنها معمولا می‌توانند با تشویق و آموزش کودک را ترغیب کنند تا برای استقلال خودش تلاش کند. یک هدیه کوچک و مورد علاقه تهیه کنید و بعد از اولین شب موفقیت آمیز در مهدکودک و در حضور دوستانش به کودک هدیه بدهید. تاثیر این روش بی نظیر است.

 

**اگر ترس‌های کودک اغراق آمیز و نامعقول است پیش از برنامه ریزی برای جدا سازی با کمک یک روان پزشک و روانکاو کودک، ابتدا دلایل ترس را بشناسید و درمانش کنید.

 

**هرگز دو مورد خاص که می‌توانند برای کودک بحران ساز باشند را همزمان اجرا نکنید. مثلا اگر می‌خواهید کودک را از پوشک بگیرید یا وقتی او به تازگی به مهد یا مدرسه می‌رود نباید به فکر جداکردن اتاق خواب کودک باشید. ابتدا باید از آرامش روحی و حساسیت‌های عاطفی کودک مطمئن شوید و سپس قدم‌های بزرگ و تاثیرگذار را بردارید.

                                                                                                             (راحله محمد - مشاور مدرسه)

Top of Form

Bottom of Form