چگونه با کودک خود صحبت کنیم؟

چگونه با کودک خود صحبت کنیم؟

 

صدای من را می شنوی؟!

 آیا به نظر می‌آید کودکان شما درخواست‌هایتان را نمی‌شنوند؟ اگر این طور است، به خاطر ضعف شنوایی آنها نیست، بلکه نشانه بی‌توجهی آنها به حرف‌های شماست. آنها تا وقتی صدایتان به حدی بلند شود که احساس کنند خیلی جدی هستید به این کار ادامه می‌دهند.

 

رفع این مشکل 2 جزء ضروری را می‌طلبد: والدین باید چیزی را بگویند که هدفی از آن دارند و سپس آن مطالب را جدی بگیرند. پس کلمات خود را با دقت انتخاب کنید، سپس آنها را با صداقت و محکم به کودکان انتقال دهید. کودک شما بزودی یاد خواهد گرفت در اولین لحظه ای که شروع به صحبت می‌کنید، به شما گوش فرا دهد.

صحبت کردن یکی از راه‌های برقراری ارتباط است. توانایی ایجاد ارتباط، کلید غالب رابطه‌هاست. گوش دادن و صحبت کردن 2 جنبه فرآیند برقراری ارتباط است که در این مطلب فقط به موضوع مهارت صحبت کردن با فرزندانمان پرداخته می‌شود.

ابتدا به این پرسش پاسخ بدهیم که چرا ما با کودکان حرف می‌زنیم؟

 -1 برای آن که از حرف زدن با کودک لذت می‌بریم. (البته حرف زدن با بچه‌ها، حتی اگر از نوع گفتگوی سرگرم کننده هم باشد، می‌تواند لذت بخش باشد.)

 -2 برای آن با کودک حرف می‌زنیم که بفهمیم مساله چیست؟

 -3 برای آن با طفل حرف می‌زنیم تا پاسخ ساده یا سریعی به پرسش‌‌هایش بدهیم یا راه حلی برای مساله‌اش پیشنهاد کنیم.

 -4برای آن با کودک حرف می‌زنیم که به کمک یکدیگر، مساله‌ای را حل کنیم.

برای نیل به این منظور به نکات زیر توجه کنید:

 الف :  به خاطر داشته باشید همه چیز در صحبت کردن نیست. همه مشکلات رفتاری را نمی‌توان با گفتگو حل کرد. این که شما چه شنونده خوبی هستید، چقدر واضع صحبت می‌کنید یا به نظر می‌رسد کودک چقدر خوب به حرف‌های شما گوش می‌دهد، مهم نیستند. 

کودکان باید محدودیت‌های رفتارشان را بدانند. معمولا فقط توضیح دادن به آنها کافی نیست. بسیاری از والدین می‌کوشند کودکانشان را آموزش دهند. آنها بارها و بارها همان چیزها را تکرار می‌کنند، و فقط هر بار صدایشان را بلند می‌کنند؛ ولی این کار بی‌فایده است. روش بهتر آن است که با ملایمت حرف بزنید و یک نتیجه حقیقی را دنبال کنید.

ب: روش خود را با سن و میزان بلوغ کودک متناسب کنید. اشتباه بزرگی که بسیاری از والدین مرتکب می‌شوند این است که در مورد مشکل، زیاد صحبت می‌کنند. آنها روش‌های ارتباطی خود را زودتر از موعد (نسبت به سن کودک) به کار می‌بندند و از کلماتی استفاده می‌کنند که کودک معنی آنها را نمی‌فهمد. کودکان و نوجوانان به روش‌های تدبیری بهتر پاسخ می‌دهند تا جملات سنگین و بی‌انتها.

به محض آن که ضرورت برقراری ارتباط عمیق با کودک خردسال‌تان را درک کردید، انتظار پیشرفت سریع نداشته باشید. بکوشید با بالغ شدن فرزند خود، بر عمق ارتباطات بیفزایید و از واکنش‌های منفی بکاهید.

وقتی این جابه‌جایی را در روند تربیت فرزندتان اعمال می‌کنید ممکن است دچار نتایج بدی شوید. والدینی که همیشه سعی کرده‌اند در تربیت فرزند خردسالشان از توضیح و دلیل استفاده کنند، اغلب به این نتیجه می‌رسند که با بزرگ‌تر شدن کودک، نه تنها مشکل حل نمی‌شود بلکه بدتر هم می‌شود. سپس وقتی کودک به مرحله رشد عقلی می‌رسد که بتواند همچون یک فرد بالغ عمل کند، والدین می‌کوشند با واکنش‌های قوی به او آموزش دهند؛ اما این کودک بالغ که فقط به توضیح و دلیل عادت کرده است، در برابر محدودیت‌های جدید، حتی بیشتر از یک نوجوان عادی طغیان می‌کند.

در مجموع بهتر است درباره کودکان کم سن و سال، بیشتر از مدیریت و در مورد کودکان بزرگ‌تر، از ارتباط استفاده شود. برای مثال اگر به کودک 2 ساله خود بگویید که بخاری داغ است، در نهایت امکان دارد منظور شما را بفهمد؛ ولی اگر دستش را عقب بکشید و با صلابت بگویید «نکن»! موجب می‌شود بلافاصله خواسته شما را در یابد. از سوی دیگر، یک نوجوان 16 ساله که در حال سیگار کشیدن غافلگیر می‌شود، درست است که باید تنبیه شود، اما این تنبیه بدون یک بحث مفصل در مورد زیان‌های سیگار بی فایده است. هنگام صحبت با کودکان به نکات زیر دقت فرمایید: 

1- مجبورش کنید به چشم‌هایتان نگاه کند

از آنجا که حواس کودکان به آسانی پرت می‌شود، اطمینان حاصل کنید که هنگام صحبت کردن به شما نگاه می‌کنند. شاید این مهم‌ترین عامل در پیروی کودک از دستورات یا گوش دادن به شما باشد. نشان دهید که منظور شما از تلاقی نگاه چیست. این روش را از طریق یک بازی به کودک بیاموزید. چند متر دورتر از هم بنشینید و به چشم‌های هم نگاه کنید. هرکس زودتر به اطراف نگاه کند، بازنده است.

اگر کودکتان از نگاه کردن به چشمان شما می‌ترسد یا احساس راحتی نمی‌کند، به او بیاموزید تا به دهان یا تمام صورت شما نگاه کند.

گاهی برای جلب توجه یک کودک لازم است تماس جسمی‌ با او داشته باشید. به آرامی‌ دستتان را روی شانه اش بگذارید یا در صورت لزوم، 2 دستتان را روی شانه‌هایش قرار دهید و با ملایمت صورتش را به طرف خود نگاه دارید. فقط گاهی از این روش استفاده کنید و بکوشید به استفاده از آن عادت نکنید. برای کودکان بزرگ‌تر هر چیزی بیش از یک اشاره کوچک با دست بر شانه اش، ممکن است به جای جلب توجه به یک رویارویی بدون ثمر بینجامد.

وقتی کودک هنگام صحبت کردن به شما نگاه می‌کند، برای این کار او را تشویق کنید و بگذارید بداند که از او راضی هستید. بعدها در صورتی که علاوه بر نگاه کردن به شما، از دستورات نیز پیروی کرد، او را تحسین کنید.

 -2 آرام ولی محکم صحبت کنید

اگر معمولا وقتی‌که کاری از کودکتان می‌خواهید صدایتان را بلند می‌کنید، کودک می‌آموزد تا وقتی‌که صدایتان را به حداکثر نرسانده‌اید، به شما بی توجهی کند. اگر متوجه شدید که صدایتان لحظه به لحظه بلند تر می‌شود، صبر کنید، یک نفس عمیق بکشید، به چشم‌های کودک خیره شوید، با آهستگی و بسیار شمرده سخن بگویید. بگویید، «امیر (با یک مکث بین هر کلمه در حالی که به هم نگاه می‌کنید)، من ... ازت ... می‌خوام... لباسات رو ... همین حالا ... جمع کنی... و توی ... کمد ... بگذاری.»

 -3از جملات پرسشی اجتناب کنید

وقتی به کودکتان می‌گویید «چطوره لباسات رو جمع کنی؟» اگر پاسخ دهد، «حالا نه»! متعجب نشوید. اگر بگویید «می‌آیی حالا ظرف‌ها رو تمیز کنیم؟»، این فرصت را به او داده اید تا بگوید، «نمی‌یام.» اگر در مورد چیزی که می‌خواهید کودکتان انجام دهد سوالی در ذهن ندارید، از جملات قاطع استفاده کنید تا دقیقا بداند چه کار باید بکند و بعلاوه آن را چه موقع، کجا و چگونه انجام دهد.

 -4 با جملات ساده صحبت کنید

از کلماتی که کودکتان آنها را نمی‌فهمد، استفاده نکنید. ساده و روشن حرف بزنید. پرچانگی نکنید. دستورات و توضیحات طولانی ممکن است باعث فراموش شدن بخش‌های اصلی صحبتتان شود. نوجوانان برای به یادآوردن سرنخ‌های اطلاعات شفاهی، توانایی محدودی دارند. گفتگوهای کوتاه و ساده همراه با یک عکس العمل طبیعی بهتر از یک سخنرانی طولانی، درک و به خاطر سپرده می‌شود. به جای ادامه گفتگو در مورد مسوولیت، ارزش پول و اصول اخلاق، وضعیت را برای کودک روشن کنید: «یا همین حالا از دوچرخه سواری دست می‌کشی، یا یک هفته حق سوار شدن نداری.»

 -5 احساستان را به کودک بگویید

بدون آن که به طور مستقیم از کودک انتقاد کنید، به او بگویید در مورد اعمال و رفتارش چه احساسی دارید. برای مثال، «به خاطر این که خودت توالت را تمیز نمی‌کنی، واقعا ناراحتم» یا «وقتی به موقع خونه نمی‌آیی واقعا نگران می‌شم.» اگر از جملاتی استفاده کنید که به جای کودک به خودتان اشاره کند، می‌توانید از انتقاد، سرزنش یا حمله کردن به کودک بپرهیزید، همچنان احساستان را به طور موثری بیان کنید.

 

Top of Form

Bottom of Form

Top of Form

Bottom of Form